MEHMET ERDAL / DATÇA 

Datça’da Karaköy ve Reşadiye arasında korunan alandaki RES’ler hakkında HALKIN KATILIMI TOPLANTISI yerel halk tarafından yaptırılmadı
ÖÇK (Özel Çevre Koruma) bölgesi olan Datça'da yapılmak istenen 7 Rüzgâr Enerji Santrali için bugün saat 14.00'te yapılması düşünülen Halkın Katılımı Toplantısı Datçalı yaşam savunucuları ve yörede yaşayan Datçalıların gösterdiği tepkiler üzerine yapılamadı; Toplantıya halkın katılımı yüksekti. Yüze yakın insan kahvede oturacak sandalye kalmadığı için toplantıyı ayakta bekledi. Salonda Hisarüstü Enerji Yatırımları A.Ş. tarafından projelendirilen ve yapılmak istenen 7 RES'in 4 tanesinin yapılacağı Reşadiye Mahallesinde bilgilendirme için gelen heyet bilgilendirmenin yapılacağı kahveyi dolduran vatandaşların gösterdiği tepkiler üzerine HKT’den vazgeçerek ayrıldı.

Datçalı yaşam hakları savunucularından MUÇEP (Muğla Çevre Platformu) Datça Meclisi üyesi Aydın Bodur, Ayhan Çelik, Reşadiye Mahallesinden Hasan Kaya, İskele Mahallesi Muhtarı Meriç Bora, Datça Belediyesi'nden katılan temsilciler ve daha birçok kişi, tamamı Özel Çevre Koruma Bölgesi olan Datça’nın Bakanlık ve kurumlarınca korunması gerektiğini ve bu toplantıya izin verilmemesi gerektiğini söylediler. Üstelik yapılması düşünülen RES’lerin 2 tanesinin de 1. derece kesin korunması gereken alan içinde olduğunu ve bu bölgede zaten hiçbir yapının yapılmasının mümkün olmadığını da belirttiler. Proje ile ilgili söz alan muhtarlar ve belediyeden temsilciler de bilgilendirilmediklerini ve bu RES’lere karşı olduklarını ısrarla anlattılar.

Toplantı bu itirazlar ve gösterilen tepkiler üzerine başlamadan sona erdi, Heyet Başkanı Muğla Çevre ve Şehircilik İklim Değişikliği Müdürlüğü, ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürü Dr Huriser Ertem Vaizoğullarına toplantı tutanağını RES’lerin yapılması düşünülen alanın korunan alan olması dolayısıyla yapılmaması gerektiğine dair itirazların da dikkate alınarak düzenlenmesi gerektiği özellikle belirtildi. Ayrılmadan önce heyet bu itirazların toplantı tutanağına işleneceğini ve sonra gönderileceğini belirterek ayrıldı. Heyet itirazları da değerlendirmek üzere onlarca Datçalının itiraz dilekçelerini de ayrılmadan önce topladı ve işleme koyacakları sözünü verdi.

Yaşam savunucuları yapılmak istenen RES’lerle ilgili esas hakkında itirazlarını, Muğla Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürü Dr Huriser Ertem Vaizoğulları’na elden teslim ettiler.

Teslim edilen itiraz dilekçelerinden birincisi Datça’nın Özel Çevre Koruma Bölgesi olduğuna dair esastan itiraza dairdi ve şöyleydi:

“T. C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞINA MUĞLA ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK İL MÜDÜRLÜĞÜ
Halkın Katılımı Toplantısı Yöneticiliği

MUĞLA ili DATÇA ilçesi sınırları içerisinde HİSARÜSTÜ ENERJİ YATIRIMLARI A.Ş. tarafından yapılması planlanan ACAR RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ DEPOLAMALI ELEKTRİK ÜRETİM TESİSİ (RES: 7 ADET TÜRBİN 29,7 MWm/29,7 MWe, EDT: 29,7 MWe/29,7 MWh) projesine ilişkin görüş ve itirazlarımızın toplantı tutanağında da belirtilmek suretiyle dosyaya alınıp ÇED sürecinde dikkate alınmasını talep ederiz.

02/05/2024 GÖRÜŞ DÜŞÜNCE VE İTİRAZLARIMIZ:

1. Datça yarımadası Özel Çevre Koruma Bölgesi: Datça Özel Çevre Koruma Bölge sınırlarının içindedir ve Datça yarımadası önemli doğa alanı olarak tanımlanmıştır. Özel Çevre Koruma Bölgeleri, ülke ve dünya ölçeğinde ekolojik önemi olan, çevre kirlenmeleri ve bozulmalarına duyarlı, toprak ve su alanlarını, biyolojik çeşitliliğinin, doğal kaynaklarının ve bunlarla ilgili kültürel kaynakların gelecek kuşaklara ulaştırılması emniyet altına alınması gereken alanlardır. Ve tüm Türkiye’de Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak tanımlanmış bu alanlar epeyce nadir ve üstüne titrenilmesi gereken alanlardır. Ekolojik duyarlılıkla ele alınması gereken doğal çevrenin ve arkeolojik değerlerin korunması gereken bu bölgede rüzgar enerji santralı kurulması uygun değildir

2. Yer seçimi yanlış ve hukuka aykırı: ÇED başvuru dosyasında projenin doğal sit alanında yer aldığı, lisans alanının kısmen kesin korunacak hassas alanda, büyük ölçüde nitelikli koruma alanında, 6 türbinin de yine nitelikli koruma alanında, bunlardan birinin kesin korunacak hassas alanın hemen sınırında yer aldığı gösterilmektedir. Ancak Bakanlığın E-CED sayfasında belirtilen proje başvuru tarihi 02/01/2024 (Bakınız http://eced.csb.gov.tr/jsp/ek1/49583) ve ÇED süreci başlama tarihinde 19/01/2024’te (Bakınız https://eced-duyuru.csb.gov.tr/eced-prod/duyurular.xhtml) Şekil II.9.1. Korunan Alanlar Haritası geçerliliğini yitirmiştir. Proje alanı yer alan bölge 19/09/2022 yılında Datça İlçesi, Kızlan-Emecik-Reşadiye Köy Mahallelerindeki (2. Etap) Doğal Sit – Nitelikli Doğal Koruma Alanları olarak tescil edilmiştir. Ancak bu kararı Datça Belediyesi tarafından açılan dava sonucu iptal edilmiş. 29/12/2023 tarihinde bu alan Muğla Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu tarafından 434 no’lu karar ile tekrar eski koruma statüsü olan 1. Derece Doğal Sit statüsüne çevrilmiştir. 1. Derece Doğal Sit alanında RES projesi yapılamaz.

3. Nitelikli koruma alında RES kurulamaz: 29/12/2023 – 434 nolu kararda doğal sit statüsünün tekrar değerlendirilmesi için gerekli çalışmaların yapılması da öngörmektedir. Velev ki böyle bir çalışma sonucu alan tekrar Doğal Sit – Nitelikli Doğal Koruma Alanına çevrilse bile bu alanda RES yapılması mevzuat bakımından mümkün değildir.

Şöyle ki: Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik Madde 8 (2) kapsamında nitelikli koruma alanında yapılabilecek faaliyetler tariflenmektedir: h) bendinde Rüzgar Enerji Santrallerin Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin EK-2 listesinde yer alan üretim kapasitesi ile sınırlı kalmak kaydıyla yapılabileceğini hükmetmektedir. RES projeler ÇED yönetmeliğinde kapasiteye bakılmaksızın Ek-1 listesinde yer almaktadır, Ek – 2’de RES hiç yer almamaktadır. Bu bakımından proje alanı nitelikli koruma alanı olarak tekrar tescil edilse bile RES yapılması mümkün değildir.

4. Sonuç: ÇED yönetmeliği Madde 5 (2) “Bu Yönetmelik hükümlerine göre karar (ÇED Olumlu/ÇED Gerekli Değildir) tesis edilmeden önce; a) Projenin gerçekleştirilmesinin ilgili mevzuat bakımından uygun olmadığının tespiti halinde, ÇED süreci aşamasına bakılmaksızın sonlandırılır” hüküm bulunmaktadır. ACAR RÜZGAR ENERJİ SANTRALİ DEPOLAMALI ELEKTRİK ÜRETİM TESİSİ (RES: 7 ADET TÜRBİN 29,7 MWm/29,7 MWe, EDT: 29,7 MWe/29,7 MWh) projesinin bu maddeye dayanarak sonlandırılmasını talep ediyoruz.”

Planlanan RES’lerin insan ve doğal yaşama verdiği ses, rüzgar akımındaki değişiklikler ve erezyona etkileri, tarıma ve gıda güvenliğine dair zararları, elektro manyetizma ve ses gibi insan ve tüm canlıların sağlığına etkileri, bertaraf edilmelerinin mümkün olmaması dolayısıyla doğadan silinemeyecek ölçüde verdikleri zararları da ayrı bir dilekçe ile yetkililere teslim edildi.